Τη λύση του γάμου επιφέρει η αμετάκλητη απόφαση δικαστηρίου. Αμετάκλητη είναι η δικαστική απόφαση που λύνει το γάμο και δεν προσβάλλεται με τακτικά ή έκτακτα ένδικα μέσα.
Δεν προσβάλλεται η απόφαση αυτή:
είτε α. αν ασκήθηκαν τα επιτρεπόμενα ένδικα μέσα και απορρίφθηκαν,
είτε β. οι διάδικοι νομίμως παραιτήθηκαν από την άσκησή τους,
είτε γ. διότι παρήλθαν οι νόμιμες προθεσμίες άσκησής των ενδίκων μέσων και δεν ασκήθηκαν εντός αυτών των προθεσμιών.
Χωρίς αμετάκλητο δικαστικής απόφασης διαζυγίου ο γάμος εξακολουθεί είναι ισχυρός.
Η λύση του γάμου με αμετάκλητη απόφαση δικαστηρίου έχει ορισμένες νομικές συνέπειες, που διαμορφώνουν νομικά μιά διαφορετική νέα κατάσταση. Οι συνέπειες αυτές επέρχονται, ανεξάρτητα αν πρόκειται για πολιτικό ή θρησκευτικό γάμο ή αν πρόκειται γιά συναινετικό ή κατ΄αντιδικία διαζύγιο.
Επίσης οι συνέπειες του διαζυγίου επέρχονται, είτε ως προς τους διαζευγμένους (προσωπικές ή προσωπικές συνέπειες), είτε ως προς τα τα κοινά τέκνα τους, είτε ως προς τους τρίτους.
Οι 16+1 νομικές συνέπειες του διαζυγίου, που αλλάζουν δραματικά τη ζωή των συζύγων είναι οι εξής:
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #1: Οι διαζευγμένοι δεν έχουν πλέον αμοιβαία υποχρέωση γιά συμβίωση, γιά τήρηση συζυγικής πίστης, ούτε υποχρέωση να λαμβάνουν κοινές αποφάσεις γιά θέματα της συζυγικής ζωής τους (άρθρα 1386, 1387 Α.Κ.)
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #2: Δεν έχει πλέον ο κάθε διαζευγμένος σύζυγος δικαίωμα χρήσης του επωνύμου του άλλου διαζευγμένου ή πρόσθεσης του επωνύμου αυτού στις κοινωνικές σχέσεις του. Εξαίρεση υφίσταται, αν υπάρχει αντίθετη συμφωνία τους, που επιτρέπει αυτό. Η γυναίκα που φέρει το επώνυμο του συζύγου της (παντρεμένη πριν από 18-2-1993 με το παλιό δίκαιο) ανακτά και οφείλει να χρησιμοποιεί το οικογενειακό της επώνυμο. Μπορεί όμως μετά το διαζύγιο, να χρησιμοποιεί το συζυγικό της επώνυμο, εάν απέκτησε με αυτό επαγγελματική ή καλλιτεχνική φήμη και δεν βλάπτονται σοβαρά από τη χρήση αυτή τα συμφέροντα του συζύγου της (άρθ. 1388 Α.Κ.).
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #3: Παύει πλέον να υπάρχει η ελαφρότερη ευθύνη των συζύγων κατά την εκπλήρωση των αμοιβαίων οικογενειακών υποχρεώσεών τους, με μέτρο την επιμέλεια που δείχνουν στις προσωπικές τους υποθέσεις (άρθ. 1396 Α.Κ.). Εξαίρεση υφίσταται, αν υπάρχει διαφορετική ειδική ρύθμιση από το νόμο.
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #4: Κάθε διαζευγμένος σύζυγος, μπορεί πλέον να έλθει σε νέο γάμο. Δεν υπάρχει το κώλυμα της διγαμίας, λόγω της λύσης του γάμου τους με αμετάκλητη απόφαση δικαστηρίου. Δεν υπάρχει περίπτωση τέλεσης του ποινικού αδικήματος της διγαμίας, σύμφωνα με το Ποινικό Κώδικα (άρθρο 356 Π.Κ.).
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #5: Παύει η αναστολή παραγραφής των αξιώσεων του ενός συζύγου εναντίον του άλλου, κατά τη διάρκεια του γάμου, έστω και αν ύστερα ακυρωθεί (άρθρα 256, 257 ΑΚ).
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #6: Δεν ισχύει πλέον το νόμιμο μαχητό τεκμήριο γιά την κυριότητα των κινητών πραγμάτων, που βρίσκονται στη νομή ή κυριότητα του ενός ή και των δύο συζύγων (άρθρο 1399 Α.Κ.). Δηλαδή δεν ισχύει το τεκμήριο ότι τα κινητά ανήκουν το σύζυγο που τα νέμεται ή τα κατέχει κατά τη διάρκεια της συμβίωσης ή σε αυτόν που προορίζονται γιά προσωπική του χρήση. Αυτό συμβαίνει ως προς τις μεταξύ των συζύγων σχέσεις ή τις σχέσεις με τους δανειστές τους. Εξαιρείται για τους δανειστές και δεν ισχύει υπέρ αυτών το παραπάνω τεκμήριο σε περίπτωση διακοπής της έγγαμης συμβίωσης.
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #7: Γεννιέται η υποχρέωση λογοδοσίας και απόδοσης εισοδημάτων, από την τυχόν συνεχιζόμενη συμφωνημένη διαχείριση της περιουσίας του ενός συζύγου από τον άλλο (άρθρο 1399 Α.Κ.)
(συνεχίζεται )
Συντομογραφίες: Α.Κ. = Αστικός Κώδικας, Π.Κ. = Ποινικός Κώδικας, Κ.Πολ.Δ. = Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας
==========
Γιώργος Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας
Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ
Γιώργος Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας
Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #8: Γεννιέται, υπό ορισμένες προυποθέσεις, η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα στο γάμο, η οποία παραγράφεται σε δύο χρόνια από τη λύση ή ακύρωση του γάμου (άρθρα 1400, 1401 Α.Κ.). Αν δηλαδή η περιουσία του ενός συζύγου, αφότου τελέσθηκε ο γάμος αυξηθεί, ο άλλος σύζυγος δικαιούται να ζητήσει την απόδοση του μέρους της αύξησης, που προέρχεται από τη δική του συμβολή. Θα πρέπει να συνέβαλε ο σύζυγος αυτός με οποιονδήποτε τρόπο στην αύξηση αυτή.
Τεκμαίρεται μαχητώς, ότι η συμβολή ανέρχεται στο ένα τρίτο της αύξησης, εκτός και αν αποδειχθεί μεγαλύτερη ή μικρότερη ή καμιά συμβολή. Στην αύξηση της περιουσίας των συζύγων δεν υπολογίζεται ό,τι αυτοί απέκτησαν από δωρεά, κληρονομιά ή κληροδοσία ή με διάθεση των αποκτημάτων από αυτές τις αιτίες. Αναλογικά το ίδιο εφαρμόζεται και σε περίπτωση τριετούς διάστασης των σύζύγων.
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #9: Παύει να ισχύει η κοινοκτημοσύνη, αν την επέλεξαν οι σύζυγοι ως σύστημα ρύθμισης των περιουσιακών τους σχέσεων (άρθρο 1411 Α.Κ.). Η λήξη αυτή ενεργεί αναδρομικά από την επίδοση της σχετικής αγωγής διαζυγίου ή της κατάθεση της κοινής αίτησης διαζυγίου.
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #10: Παύει το εξ αδιαθέτου κληρονομικό δικαίωμα και το δικαίωμα νόμιμης μοίρας του επιζώντος συζύγου (άρθρα 1820, 1825 Α.Κ.). Απαιτείται κατά το χρόνο θανάτου του ενός των συζύγων να υπάρχει ήδη αμετάκλητη απόφαση διαζυγίου γιά να επέλθει το παραπάνω αποτέλεσμα. Διαφορετικά, σε περίπτωση που δεν υπάρχει αμετάκλητη απόφαση θα πρέπει, προ του θανάτου του ενός των συζύγων, να είχε ασκηθεί αγωγή διαζυγίου από τον τελευταίο (τον θανόντα) κατά του επιζώντος, με βάσιμο λόγο διαζυγίου (άρθρο 1822 Α.Κ.).
Εδώ χρειάζεται μεγάλη προσοχή γιά όσους άσκησαν αγωγή διαζυγίου, να γίνουν άμεσα οι απαιτούμενες επιδόσεις δικαστικής απόφασης διαζυγίου, ώστε το διαζύγιο να γίνει αμετάκλητο, δηλ. να λυθεί ο γάμος και να επέλθουν οι νόμιμες συνέπειες του.
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #11: Καθίσταται ακυρώσιμη η διάταξη σε διαθήκη κληρονομουμένου υπέρ του συζύγου του (άρθρο 1785 Α.Κ.), αν λύθηκε ο γάμος όσο ζούσε ο διαθέτης ή αν άσκησε αγωγή διαζυγίου, έχοντας βάσιμο λόγο κατά του συζύγου του. Το δικαίωμα ακύρωσης από αυτόν που έχει έννομο συμφέρον, προυποθέτει την διαπίστωση της μη αντίθετης πραγματικής ή υποθετικής βούλησης του διαθέτη κατά το χρόνο σύνταξης της διαθήκης.
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #12: Η συζυγική οικία δεν θεωρείται πλέον οικογενειακή στέγη και δεν απολαμβάνει ως τέτοια της προστασίας του νόμου. Ο εν διαστάσει σύζυγος που έχει τη χρήση και τη κατοχή της οικογενειακής στέγης, όσο διαρκεί ο γάμος, με την αμετάκλητη λύση του γάμου δεν έχει πλέον δικαίωμα να παραμείνει στην συζυγική οικία (οικογενειακή στέγη), χωρίς τη συναίνεση του άλλου ιδιοκτήτη ή επικαρπωτή συζύγου.
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #13: Γεννιέται αξίωση χρηματικής ικανοποίησης γιά ηθική βλάβη, σε εξαιρετικές περιπτώσεις υπαίτιας αντισυζυγικής συμπεριφοράς του ενός των συζύγων προς τον άλλον. Αυτό συμβαίνει σε περίπτωση βαριάς προσβολής της προσωπικότητάς του, είτε τέλεσης αδικοπραξίας σε βάρος του. Η αξίωση αυτή μπορεί να ασκηθεί από τον αναίτιο σύζυγο με ξεχωριστή αγωγή ή μαζί με την αγωγή διαζυγίου (άρθρα 57, 59, 932 Α.Κ.).
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #14: Αν οι γονείς δεν ζητήσουν από το δικαστήριο την άσκηση της γονικής μέριμνας των τέκνων τους μετά τη λύση ή τη διακοπή της συμβιώσεώς τους ή την ακύρωση γάμου τους, εξακολουθούν να την ασκούν από κοινού, όπως και πριν. Οι γονείς θα πρέπει να προσφύγουν στο δικαστήριο γιά ρύθμιση της γονικής μέριμνας, με γνώμονα το αληθινό συμφέρον των παιδιών τους (άρθρο 1513 Α.Κ.), όταν επιβάλλεται από το συμφέρον των τελευταίων.
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #15: Μετά το αμετάκλητο της απόφασης διαζυγίου, η λύση του γάμου ισχύει έναντι τρίτων, δηλαδή έναντι όλων. Αντίθετα όμως, διατηρείται η δημιουργηθείσα από το γάμο εξ αγχιστείας συγγένεια (στην ίδια γραμμή και στον ίδιο βαθμό) των εξ αίματος συγγενών του ενός των συζύγων με τους συγγενείς του άλλου συζύγου. Επομένως διατηρείται και το κώλυμα γάμου του ενός συζύγου με συγγενείς του άλλου συζύγου σε ευθεία γραμμή απεριόριστα και σε πλάγια γραμμή έως και τον τρίτο βαθμό (άρθρα 1464, 1357 Α.Κ.).
ΣΥΝΕΠΕΙΑ #16: Μετά το διαζύγιο, αλλάζουν οι προϋποθέσεις διατροφής και οι διατάξεις που εφαρμόζονται. Γεννιέται, υπό ειδικές προϋποθέσεις, δικαίωμα διατροφής του ενός διαζευγμένου συζύγου από τον άλλο πρώην σύζυγο, εφόσον ο πρώτος δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη διατροφή του από τα εισοδήματά του ή από την περιουσία του (άρθρα 1442-1445 Α.Κ.), ενώ ο τελευταίος έχει τη δυνατότητα να παράσχει διατροφή.
Μπορεί να αποκλεισθεί το δικαίωμα διατροφής μετά το διαζύγιο, αν επιβάλλεται από σπουδαίους λόγους και ιδιαίτερα σε περιπτώσεις:
α. μικρής χρονικής διάρκειας του γάμου,
β. υπαιτιότητας διαζυγίου του δικαιούχου συζύγου
γ. εκούσιας πρόκλησης της απορίας του.
Το δικαίωμα διατροφής παύει:
α. αν ξαναπαντρευτεί ο δικαιούχος,
β. αν συζεί μόνιμα με κάποιον άλλον σε ελεύθερη ένωση,
γ. με το θάνατο του δικαιούχου, εκτός και η διατροφή αφορά παρελθόντα χρόνο ή δόσεις απαιτητές.
+ 1 ΣΥΝΕΠΕΙΑ: Σε διάσταση συζύγων (κατά τη διάρκεια του γάμου), η δικαστική απόφαση που επιδικάζει διατροφή σε διαζευγμένο σύζυγο, αποβάλλει αυτόματα την ισχύ της κατά το χρόνο που καθίσταται αμετάκλητη. Δηλαδή δεν ισχύει γιά το διάστημα μετά τη λύση του γάμου. Δεν καλύπτει την αξίωση διατροφής γιά το διάστημα μετά το διαζύγιο, εφόσον εφαρμόζονται άλλες διατάξεις. Η μία αξίωση διατροφής λήγει εκεί που αρχίζει η άλλη. Κατά της αναγκαστικής εκτέλεσης παραπάνω απόφασης μπορεί να ασκηθεί ανακοπή (άρθ. 933 Κ.Πολ.Δ.).
Θα πρέπει γιά το μετέπειτα χρονικό διάστημα από την έκδοση αμετάκλητης απόφαση διαζυγίου, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις να ασκηθεί νέα αγωγή διατροφής, βασιζόμενη σε άλλες διατάξεις διατροφής, που ισχύουν γιά μετά το γάμο (άρθρα 1442-1445 Α.Κ.).
Συντομογραφίες: Α.Κ. = Αστικός Κώδικας, Π.Κ. = Ποινικός Κώδικας, Κ.Πολ.Δ. = Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας
==========
Γιώργος Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας
Διαζύγια - Ποινικά - Ιντερνετ
* Δημοσιεύτηκε 2/9 στην "Πρωϊνή" Εφημερίδα της Καβάλας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου